Τους χειμερινούς μήνες μειώνεται η παραγωγή της σεροτονίνης και αυξάνεται η παραγωγή της μελατονίνης. Η σεροτονίνη είναι γνωστή ως η ”εύφορη ορμόνη” ή αλλιώς η ”ορμόνη της ευτυχίας” καθώς συμβάλλει στην ευεξία και στην ευτυχία. Στην ουσία είναι ένας νευτοδιαβιβαστής, δηλαδή μεταφέρει μηνύματα μεταξύ των νευρικών κυττάρων. Η μελατονίνη αντίθετα, είναι η ορμόνη που παράγεται από την επίφυση του εγκεφάλου και είναι γνωστή ως η ορμόνη του ύπνου. Παίζει σημαντικό ρόλο στο «προγραμματισμό» των κύκλων του ύπνου, καταπολεμά την αϋπνία και ρυθμίζει των κιρκάδιο ρυθμό του σώματός μας, δηλαδή την εναλλαγή του ύπνου από τον ξύπνιο. Το ηλιακό φως αυξάνει την σεροτονίνη η οποία προάγει την καλή διάθεση και μειώνει την όρεξη. Δεδομένου της μείωσης της έκθεσης στο ηλιακό φως κατά τους χειμερινούς μήνες τα επίπεδα σεροτονίνης μειώνονται ενώ τα επίπεδα της μελατονίνης αυξάνονται με αποτέλεσμα να έχουμε έλλειψη ενέργειας. Η μείωση της σεροτονίνης κατά τους χειμερινούς μήνες έχει συνδεθεί έμμεσα με την αύξηση της ολικής ενέργειας κατά τον χειμώνα.
Είναι γνωστό πως τα θηλαστικά τρώνε περισσότερο με σκοπό την αποθήκευση λίπους κατά την διάρκεια των χειμερινών μηνών. Σύμφωνα με μία μελέτη του Πανεπιστημίου του Exeter στο Ηνωμένο Βασίλειο οι άνθρωποι έχουν εξελιχθεί ώστε να προτρέπονται υποσυνείδητα να τρώνε παραπάνω από ότι χρειάζονται και να έχουν περιορισμένη ικανότητα αποφυγής της παχυσαρκίας, ειδικά τον χειμώνα. Σε μία άλλη έρευνα στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι ερευνητές εξέτασαν εάν η έκθεση σε χειμερινό τοπίο αυξάνει τις προτιμήσεις σε τρόφιμα υψηλής θερμιδικής αξίας. Συγκεκριμένα οι ερευνητές χώρισαν τυχαία πάνω από 100 άτομα σε 2 γκρουπ. Οι συμμετέχοντες στο ένα γκρουπ είδαν ένα βίντεο στο οποίο έδειχνε κάποιον να περπατάει σε ένα χιονισμένο δάσος, ενώ οι συμμετέχοντες στο άλλο γκρουπ είδαν ένα βίντεο με κάποιον να περπατάει στο ίδιο δάσος τους καλοκαιρινούς μήνες . Τα αποτελέσματα έδειξαν πως τα άτομα που είδαν το χειμωνιάτικο βίντεο επέλεξαν τρόφιμα με περισσότερες θερμίδες συγκριτικά με τα άτομα που είδαν το καλοκαιρινό βίντεο πράγμα που επιβεβαιώνει την τάση που έχουμε να επιλέγουμε πιο λιπαρά και βαριά φαγητά τους χειμερινούς μήνες.
Πηγές
M. Folwarczny et. al 2021.Seasonal cues to food scarcity and calorie cravings: Winter cues elicit prefer‐
ences for energy-dense foods.Journal of Food Quality and Preference
People face subconscious urges to over-eat at this time of year. University of Exceter. Accessed February 2022,Available at: https://www.exeter.ac.uk/news/featurednews/title_489377_en.html
L. Nogueira & E.Marqueze. 2022.Effects of melatonin supplementation on eating habits and appetite-regulating hormones: a systematic review of randomized controlled clinical and preclinical trials. Nutrients.